175 MONEY: PAST, PRESENT AND FUTURE ในปัร์ะว ัติิศาสติร์์ และไดี�ขี�อสร์ ุปัว่าปัร์ะว ัติิศาสติร์์ม ักซ�ําร์อย วัฏจ ักร์หนี �เปั ็นสิ �ง ที �อย้่ค้่ก ับัร์ะบับัเศร์ษฐก ิจ เมื �อม ีการ์สะสมหนี �มากขีึ �นส ุดีท�ายแล�วความสามาร์ถึ ในการ์ชําร์ะหนี �ก็จะลดีลง เมื �อทั �งบัร์ ิษัทและปัร์ะชาชนไม ่สามาร์ถึก ่อหนี �ติ่อ ไปัไดี�ก ็จะเก ิดีวิกฤติหนี �ขีึ �นในที �สุดี แม�ว ่าในหน ังส ือจะไม ่ไดี�ใช�คําว ่า Minsky moment แติ ่สิ �งที �กล ่าวถึึงก ็คือสถึ านการ์ณิ ์เดีียวก ัน มาติร์ฐานการ์พิิจาร์ณิ า และร์้ปัแบับัส ินเชื �อขีองในร์ะบับัการ์เง ินสามาร์ถึสร์�างความเปัร์าะบัางทางการ์ เง ินที �สามาร์ถึล ุกลามมาไดี�ถึึงภาคเศร์ษฐก ิจจร์ ิง ซึ �งส ินเชื �อเปั ็นเพิ ียงส ินทร์ ัพิย์ ทางการ์เง ินปัร์ะเภทหนึ �งเท ่านั �น ยังม ีนวัติก ร์ร์มทางการ์เง ินอื �น เช ่น การ์แปัร์ร์้ปั สินทร์ัพิย์ทางการ์เงิน การ์ทําสัญญาอนุพิันธ์ สินทร์ัพิย์สังเคร์าะห์ ที�ไดี�กล่าว ถึึงในบัทที� 2.6 อีกดี�วย นวัติก ร์ร์มทางการ์เง ินทําให�สร์�างส ินทร์ ัพิย์ทางการ์เง ินทั �งเร์ ียบัง ่าย และซับัซ�อนไดี�อย่างอิสร์ะเสร์ี ทําให�องค์ปัร์ะกอบัติ่างๆ ขีองร์ะบับัเศร์ษฐกิจ เขี�าส้่ร์ะบับัการ์เงิน (financialization of the economy) สามาร์ถึสร์�างม้ลค่า และความมั �งคั �งไดี�อย ่างไม ่ร์้�จบับันเศร์ษฐก ิจจร์ ิง ซึ �งหมายความว ่าส ินทร์ ัพิย์ ทางการ์เง ินก ็สามาร์ถึสร์�างและเปัลี �ยนมือก ันไดี�อย ่างไม ่ร์้�จบัเช ่นก ัน และความ มั �งคั �งจากส ินทร์ ัพิย์ทางการ์เง ินนี �ก็สามาร์ถึเก ิดีขีึ �นมาท ุกหย ่อมหญ�า แติ ่ร์าคา สินทร์ ัพิย์ (ทั �ง productive assets และส ินทร์ ัพิย์ทางการ์เง ิน) มาจากส ่วนแบั ่ง ผู้ลปัร์ ะโยช น์ ที �จะคาดีว ่าจะไดี�ร์ ับัในอนาคติ หร์ ือมาจากการ์เก ็งกําไร์โดียไม ่จําเปั ็น ติ� อง มีพิื �นฐาน ร์อง ร์ับัก ็ไดี� ใน ยุคปััจ จุบััน ที �ความ มั �งคั �งถึ้ กส ร์� าง ขีึ �นมากมาย ไม่ว่าจะเปั็นในสินทร์ัพิย์ดีิจิทัล (Web3) หร์ือติลาดีทุน เมื�อฝืุ่นหายติลบัแล�ว สิ �งจะหลงเหล ืออย้่ก ็คือการ์เปัลี �ยนแปัลงทางอ ุติสาหก ร์ร์มที �สร์�างผู้ ่านการ์สะสม สินทร์ัพิย์ที�เกิดีผู้ลิติภาพิเท่านั�น 64 หนังสือขีอง Ray Dalio กล่าว ว่าปััญหาจะเกิดีขีึ�นเมื�อ “ปัร์ะชาชน พิบัว่าสิ �งที �คนค ิดีว่าค ือความมั �งคั �งขีองติน แท�จร์ ิงแล�วค ือส ัญญาจากคนอื �นว่า จะให�เงินแก่ติน” ขี�อเท็จจร์ิงคือร์ะบับัการ์เงินเปั็นเคร์ือขี่าย IOU ร์ะหว่างกัน ในร์้ปัแบับัติ่างๆ อย่างที�เห็นจากกลไกขีอง credit creation banking ในกล่อง 64 Rana Foroohar, “When the Web3 bubble pops, real world assets will survive”, Financial Times, 10 January 2022.