MONEY: PAST, PRESENT AND FUTURE 179 มีใจความว่า “เงินที�ปล่อดภยแ้ ล่ะน่าเชื�อถ้ือ ไม่ไดมาจ� าก algorithm แติ่มาจาก การ์คุ�มคร์องโดยสถ้าบน้ ทมี� ีความสามาร์ถ้” แม�ว่าเงินจะเป็นขีอ� ม้ล่แล่ะสมการ์ คณิิติศาสติร์์ที�โปร์่งใสติร์วจสอบได�น่าจะสร์�างความเชื�อม้�นในเงินได� แติ่คำว่า “trust” ในบร์ิบทขีองธนาคาร์กล่างมีความหมายท�เี ขีมงวดมากเ� พิร์าะหมายถ้ง้ 69 ความพิร์�อมที�จะ “ทำทุกอย่าง” (whatever it takes) เพิื�อร์้กษาม้ล่ค่าได�โดย เฉพิาะในยามที�ร์ะบบเศร์ษฐกิจปร์ะสบวิกฤติ จร์ิงอย้่ว่าเงินขีองธนาคาร์กล่างในหล่ายปร์ะเทศอาจไม่ได�มีการ์ หนุนหล่้งอย่างเพิียงพิอ แติ่ Obstfeld แล่ะ Rogoff (2021) ก็มองว่าการ์ที� ร์้ฐสามาร์ถ้หาทร์้พิยากร์มาหนุนหล่้งทุนสำร์องเงินติร์าได�ด�วยผู้่านภาษีแล่ะ กำหนดให�จ่ายภาษีด�วยเงินติร์าน้�นจะทำให�สามาร์ถ้เล่�ยงกี าร์เกิด hyperin- flation ได� ซ้�งแนวคิดนี�ม้กเร์ียกว่า Fiscal Theory of the Price Level เช่น บทความวิจ้ยขีอง Christiano แล่ะ Fitzgerald (2000) แล่ะ Brunnermeier แล่ะคณิะ (2020) ทำให�เงินนอกที�ไม่ร์้บการ์หนุนหล่้ง (unbacked outside money) ท�ออกโดยี ร์้ฐมีเสถ้ียร์ภาพิขีองร์าคามากกว่าเงินนอกท�ออกโดยี ภาคเอกชน แล่ะย้งมีกล่ไก lender of last resort เป็นที�พิ้�งพิิงในยามค้บขี้น ซ้�งเป็นช่วงเวล่าที�ภาคเอกชนม้กเกิด coordination failure อีกด�วย เพิร์าะเทคโนโล่ยดี จิ ทิ ้ล่ทำให�ทุกกิจกร์ร์มท�เี กิดขี้�นกล่ายเป็นเสมือน การ์สร์�างสินทร์้พิย์ทางการ์เงินได� เช่น การ์แปล่งส�งิ ขีองในเกมเป็นโทเคน (tokenization) ที�สามาร์ถ้ซื�อขีายแล่ะนำร์้ปแบบการ์บร์ิหาร์จ้ดการ์ขีอง DeFi protocol มาใช� (ม้กเร์ียกว่า GameFi) การ์แบ่งขีายงานศิล่ปะเป็นส่วนๆ ผู้่าน fractional NFT หร์ือการ์ซื�อสิทธิ�ในการ์มีส่วนร์่วมใน DAO เป็นติ�น การ์สร์�างสินทร์้พิย์ดิจิท้ล่ทำให�เกิดโอกาสทางธุร์กิจใหม่ๆ ในโล่ก metaverse ได�มากมาย ซ้�งความสะดวกขีอง financialization ในยุคดิจิท้ล่อาจทวีความ เขี�มขี�นจนอาจเร์ียกว่า hyper-financialization ก็ได� 69 Jana Randow and Alessandro Speciale, “3 Words and $3 Trillion: The Inside Story of How Mario Draghi Saved the Euro”, Bloomberg, 27 November 2018, https://www. bloomberg.com/news/features/2018-11-27/3-words-and-3-trillion-the-inside-story- of-how-mario-draghi-saved-the-euro.